مطالعه تطبیقی شاخص‌های توسعه انسانی پسا انقلابی استان-های کشور: با تأکید بر الگوهای بیانیه گام دوم انقلاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ و جامعه شناسی دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی ارتباطات و رسانه دانشگاه آراد اسلامی واحد تهران مرکزی

3 دکتری روابط بین الملل

10.22098/cpa.2024.14171.1022

چکیده

زمینه و هدف: امروزه توسعه انسانی، مفهوم اجتماعی پیداکرده و فراتر از مقوله اقتصادی تلقی می‌شود؛ درگذر زمان از شاخص­های اقتصادی (سرانه تولید، درآمد) به الگوهای اجتماعی-فرهنگی (امید به زندگی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، شاخص سواد، سلامت اجتماعی و طول عمر باکیفیت؛ انسان اخلاقی و کامل) تغییر یافت. هدف اصلی پژوهش مطالعه تطبیقی شاخص‌های توسعه انسانی پسا انقلابی استان‌های کشور با تأکید بر الگوهای بیانیه گام دوم انقلاب به روش تطبیقی-تاریخی است.
روش‌شناسی: در این روش از تحلیل ثانویه (مرور داده­ها) و مقایسه تطبیقی (استان­های کشور) در بازه زمانی بعد از انقلاب استفاده‌شده است.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که ایران بعد از انقلاب اسلامی در تحولات توسعه انسانی، مسیر مثبتی را طی نموده است. در سطح جهانی، در منطقه ایران دربازه زمانی 2018-2020 نسبت به سال قبل جهش 9 پله‌ای داشته و از این حیث بهترین موقعیت را در سه دهه گذشته به دست آورد. در گزارش سال 2020 نیز، رتبه ایران عدد 70 است که هنوز در گروه توسعه انسانی بالا قرار دارد و نتوانسته به گروه توسعه انسانی خیلی بالا صعود کند. مقایسه تطبیقی استان‌های کشور نشان می‌دهد که استان تهران با امتیاز (0.814) در جایگاه اول و متوسط کل کشور برابر با 0.745 است
نتیجه‌گیری:  در نهایت استان‌های سمنان، بوشهر، یزد و اصفهان دارای جایگاه بالا بوده و استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان غربی، لرستان و ایلام؛ پایین‌ترین رتبه را در شاخص توسعه انسانی دارند. درمجموع مطابق ارزیابی کلی، 8 استان کشور شاخصی بیش از متوسط کشور و 23 استان‌ها شاخصی کمتر از متوسط کل کشور رادارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of the post-revolutionary human development indicators of the country's provinces: Emphasizing the patterns of the statement of the second step of the revolution

نویسندگان [English]

  • taha ashayeri 1
  • Tahereh Jahanparvar 2
  • mojtaba shoaardabili 3
1 assistant professor of history and sociology,university of mohaghegh ardabili
2 Ph.D. student of Cultural Sociology, Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences, Communication and Media, Arad Islamic University, Tehran markazi
3 n
چکیده [English]

Context and Purpose: Today, human development has acquired a social meaning and is considered beyond the economic category; Over time, it changed from economic indicators (per capita production, income) to socio-cultural patterns (life expectancy, social capital, cultural capital, literacy index, social health and quality life expectancy; moral and perfect human being). The main goal of the research is the comparative study of the post-revolutionary human development indicators of the country's provinces with an emphasis on the patterns of the declaration of the second step of the revolution in a comparative-historical way.
Methodology: . In this method, secondary analysis (data review) and comparative comparison (provinces of the country) have been used in the period after the revolution.
Findings: The results show that Iran has taken a positive path in the evolution of human development after the Islamic revolution. At the global level, in the period of 2018-2020, Iran has jumped 9 places compared to the previous year, and in this respect, it has achieved the best position in the last three decades. In the 2020 report, Iran's rank is 70, which is still in the high human development group and has not been able to climb to the very high human development group. Comparative comparison of the country's provinces shows that Tehran province is in the first place with a score of (0.814) and the average of the whole country is equal to 0.745.
Conclusion: The provinces of Semnan, Bushehr, Yazd and Isfahan have a high position, and the provinces of Sistan and Baluchistan, Kurdistan, West Azerbaijan, Lorestan and Ilam; They have the lowest rank in the human development index.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human development
  • social capital
  • life expectancy
  • comparative comparison